şaraplık üzüm

• dokununca patlayan cinsten (tabii tadından yenmez, merak eden bağ bozumuna gitsin) , piyasaya sürmeye elverişsiz üzümlere verilen ad. buna benzer diğer ürünler; salçalık domates, çorbalık pirinç, meyve suluk şeftali^* vb.
• türkiye'de şaraplık üzüm çeşitleri:
  
  trakya
  adakarası (k)
  papaz karası (k)
  beylerce (b)
  yapıncak (b)
  
  pinot noir (k)
  gamay (k)
  cinsault (k)
  semillion blanc (b)
  riesling (b)
  pinot chardonnay (b)
  sauvignon blanc (b)
  meslier (b)
  
  marmara
  adakarası (k)
  karasakız (k)
  karalahana (k)
  yapıncak (b)
  vasilaki (b)
  altıntaş (b)
  yediveren (k)
  
  pinot chardonnay (b)
  pinot blanc (b)
  
  orta anadolu
  kalecik karası (k)
  papaz karası (k)
  emir (b)
  narince (b)
  sungurlu (b)
  hasandede (b)
  
  kapadokya
  dimrit (k)
  papaz karası (k)
  kalecik karası (k)
  narince (b)
  
  ege
  çalkarası (k)
  irikara (k)
  bornova misketi (b)
  sultaniye (b)
  
  cabarnet sauvignon (k)
  merlot (k)
  carignane (k)
  alicante bouschet (k)
  collombard (b)
  hars levellü (b)
  sauvignon blanc (b)
  chardonnay (b)
  grenache (k)
  
  göller bölgesi
  dimrit (k)
  akkemre (b)
  denizli çalkarası (k)
  
  doğu anadolu
  öküzgözü (k)
  boğazkere (k)
  kabarcık (b)
  narince (b)
  
  güneydoğu
  öküzgözü (k)
  boğazkere (k)
  sergikarası (k)
  horozkarası (k)
  dökülgen (k)
  kabarcık (b)
  rumi (b)
• şaraplık üzümü, sofralık veya kurutmalık üzüme göre ayıran en önemli fark daha dirençli yapıda olmasıdır. üzümün içinde bulunan iki asitten biri olan malik asit, olgunlaşma döneminde şaraplık üzümlerde belli bir oranın altına düşmez. ki aynı zamanda bu, şarabın yıllanma sürecinde de etkili olacak maddelerden biridir. şaraplık üzümler, ince kabuklu olmaları, daha fazla şıra verme kabiliyetine sahip olmaları, kabuklarında bulunan renk pigmentlerinin yoğunluğu, gene kabuklarında taşıdığı karakteristik aromaların sofralıklara göre daha karakteristik olması ve çekirdeğinden geçerek ona burukluk kazandıran tanen adlı maddenin varlığı ile birlikte sofralarda tükettiğimiz üzümlerden bu noktada farklılık gösterir.
  
  türkiye'de yetişen üzümlerin çoğu kurutmalık olarak yurtdışında ihraç edilmekte, ona yakın bir kısmı sofralarda tüketilmekte, sadece %5'lik kısmından şarap üretilebilmektedir.
• (bkz: bonarda)
  (bkz: chardonnay)
• ezilecektir.
• şarap imalinde kullanılan üzüm çeşitleridir. asma ailesinin bir üyesi olan "vitis vinifera"nın alt türleridir. ilkin bundan dörtbin yıl önce bugünkü gürcistan sınırları içindeki topraklarda yetiştirilmiş; oradan önce anadoluya sonra dünyanın geri kalanına dağılmıştır.
  türkiyedeki en iyi şaraplık üzümler şöyledir.
  
  istanbul - papazkarası
  manisa - sultaniye
  denizli - çalkarası
  izmir - bornova misketi
  tekirdağ - merlot üzümü
  gaziantep - horozkarası
  elazığ - öküzgözü
  diyarbakır - boğazkere
  tokat - narince üzümü
  ankara - kalecik karası
  nevşehir - emir üzümü
• tatli, yuvarlak, çekirdekli ve ince kabuklu olur. bag bozumunda gidip kendi ellerinizle toplamasi makbuldur
• hafif, orta ve tam gövdeli kırmızı şarap üretiminde kullanılan ve dünya üzerinde en çok yetiştirilen üzüm çeşitlerine ilişkin bilgileri olduğu gibi kaynağından buraya aktarıyorum. muazzam bir genel kültür katmakla birlikte okunuşlarıyla sizi şaşırtacak birçok üzüm mevcut. arz ederim.
  
  --- hafif gövdeli kırmızı şaraplar ---
  •gamay:
  -okunuşu: "gam-may"
  -baskın aromalar: yaban mersini, ahududu, menekşe, toprak, muz
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, isviçre, kanada, türkiye
  
  •pinot noir:
  -okunuşu: "pee-no-nvar"
  -baskın aromalar: kızılcık, kiraz, ahududu, karanfil, mantar
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, amerika, almanya, moldova, italya, yeni zelanda, avustralya, isviçre
  --- hafif gövdeli kırmızı şaraplar ---
  
  --- orta gövdeli kırmızı şaraplar ---
  •barbera:
  -okunuşu: "bar-bear-uh"
  -baskın aromalar: vişne, meyankökü, frambuaz, kurutulmuş baharatlar, katran
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya, amerika, arjantin
  
  •cabernet franc:
  -okunuşu: "cab-err-nay fronk"
  -baskın aromalar: çilek, kırmızı ızgara biber, kırmızı erik, kırık çakıl, acı biber
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, italya, amerika, macaristan, şili, güney afrika
  
  •carignan:
  -okunuşu: "kare-in-yan"
  -baskın aromalar: kuru kızılcık, ahududu, meyankökü, pasta çeşnisi, işlenmiş et
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, tunus, cezayir, ispanya, italya, fas, abd
  
  •carmenère:
  -okunuşu: "kar-men-nair"
  -baskın aromalar: ahududu, yeşil biber, mürdüm eriği, frambuaz, vanilya
  -başlıca yetiştiği ülkeler: şili, çin, italya
  
  •grenache:
  -okunuşu: "grenn-nosh"
  -baskın aromalar: kuru çilek, ızgara mor erik, greyfurt, deri, meyankökü
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, ispanya, italya, cezayir, abd, avustralya
  
  •mencía:
  -okunuşu: "men-thee-uh"
  -baskın aromalar: vişne, nar, frambuaz, siyah meyankökü, kırık çakıl
  -başlıca yetiştiği ülkeler: ispanya, portekiz
  
  •merlot:
  -okunuşu: "murr-lov"
  -baskın aromalar: ahududu, kiraz, tatlı mor erik, çikolata, sedir
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, amerika, ispanya, italya, romanya, bulgaristan, şili, avustralya
  
  •montepulciano:
  -okunuşu: "mon-ta-pull-chee-anno"
  -baskın aromalar: kırmızı erik, kekik, vişne, boysenberry, katran
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya, arjantin
  
  •negroamaro:
  -okunuşu: "neg-row-amaro"
  -baskın aromalar: koyu kiraz, mor erik, böğürtlen, kuru erik, kuru baharat
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya
  
  •rhône/gsm harmani:
  -okunuşu: "roan"
  -baskın aromalar: ahududu, böğürtlen, kuru yeşil baharatlar, pasta çeşnisi, lavanta
  harman içeriği: grenache, syrah, mourvèdre, cinsault, carignan
  
  •sangiovese:
  -okunuşu: "san-ji-yo-vez-e"
  -baskın aromalar: kırmızı frenk üzümü, ızgara domates, ahududu, potpuri, kil çömlek
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya, arjantin, fransa, tunus, amerika, avustralya
  
  •valpolicella harmani:
  -okunuşu: "val-polla-chellah"
  -baskın aromalar: vişne, tarçın, öğütülmüş biber, keçiboynuzu, çağla
  harman içeriği: corvina, rondinella, corvinone, molinara
  
  •zinfandel:
  -okunuşu: "zin-fan-dell"
  -baskın aromalar: böğürtlen, çilek, konserve şeftali, çin baharatı tozu, tatlı tütün
  -başlıca yetiştiği ülkeler: amerika, italya
  --- orta gövdeli kırmızı şaraplar ---
  
  --- tam gövdeli kırmızı şaraplar ---
  •aglianico:
  -okunuşu: "alli-yawn-nico"
  -baskın aromalar: beyaz biber, kiraz, tütün, av eti, mürdüm eriği
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya
  
  •bordeaux harmanı:
  -okunuşu: "bore-doe"
  -baskın aromalar: mor erik, frenk üzümü, menekşe, grafit, sedar ağacı
  -harman içeriği: cabernet sauvignon, merlot, cabernet franc, petit verdot, malbec, carmenère
  
  •cabernet sauvignon:
  -okunuşu: "cab-er-nay sav-in yavn"
  -baskın aromalar: koyu kiraz, frenk üzümü, kırmızı dolmalık biber, pasta çeşnisi, sedir ağacı
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, şili, amerika, avustralya, ispanya, çin, arjantin, italya, güney afrika
  
  •malbec:
  -okunuşu: "mal-bek-
  -baskın aromalar: kırmızı erik, yabanmersini, vanilya, tatlı tütün, kakao
  -başlıca yetiştiği ülkeler: arjantin, fransa, şili, abd, güney afrika, avustralya, italya
  
  •mourvèdre:
  -okunuşu: "moore-ved"
  -baskın aromalar: böğürtlen, karabiber, kakao, tatlı tütün, fırında et
  -başlıca yetiştiği ülkeler: ispanya, fransa, avustralya, amerika, güney afrika
  
  •nebbiolo:
  -okunuşu: "nebby-oh-low"
  -baskın aromalar: gül, kiraz, deri, kil çömlek, anason
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya, meksika, arjantin, avustralya, amerika
  
  •nero d'avola:
  -okunuşu: "nair-oh davo-la"
  -baskın aromalar: koyu kiraz, mor erik, meyankökü, tütün, acı biber
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya
  
  •petit verdot:
  -okunuşu: "peh-tee vur-doe"
  -baskın aromalar: koyu kiraz, kuru erik, menekşe, leylak, adaçayı
  -başlıca yetiştiği ülkeler: ispanya, fransa, avustralya, amerika, güney afrika, şili, arjantin
  
  •petite sirah:
  -okunuşu: "peh-teet sear-ah"
  -baskın aromalar: erik şekeri, yabanmersini, bitter çikolata, karabiber, siyah çay
  -başlıca yetiştiği ülkeler: amerika
  
  •pinotage:
  -okunuşu: "pee-no-taj"
  -baskın aromalar: kiraz, böğürtlen, incir, mentol, kızarmış et
  -başlıca yetiştiği ülkeler: güney afrika
  
  •syrah:
  -okunuşu: "sear-ah"
  -baskın aromalar: yabanmersini, mor erik, siyah çikolata, tütün, sivri biber
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, avustralya, ispanya, arjantin, güney afrika, abd, italya, şili, portekiz
  
  •tempranillo:
  -okunuşu: "temp-rah-nee-oh"
  -baskın aromalar: kiraz, kuru incir, sedir ağacı, tütün, dereotu
  -başlıca yetiştiği ülkeler: ispanya, portekiz, arjantin, fransa, avustralya
  
  •touriga nacional:
  -okunuşu: "tor-ee-gah nah-see-un-nail"
  -baskın aromalar: menekşe, yabanmersini, mor erik, nane, ıslak taş
  -başlıca yetiştiği ülkeler: portekiz
  --- tam gövdeli kırmızı şaraplar ---
• hafif, tam gövdeli ile aromatik beyaz şarap üretiminde kullanılan ve dünya üzerinde en çok yetiştirilen üzüm çeşitlerine ilişkin bilgileri olduğu gibi kaynağından buraya aktarıyorum.
  
  --- hafif gövdeli beyaz şaraplar ---
  •albariño:
  -okunuşu: "alba-reen-yo"
  -baskın aromalar: limon, greyfurt, nektarin, kavun, ıslak çakıl
  -başlıca yetiştiği ülkeler: ispanya, portekiz, amerika
  
  •grüner veltliner:
  -okunuşu: "grew-ner velt-lee-ner"
  -baskın aromalar: sarı elma, yeşil armut, bezelye, frenk maydanozu, beyaz biber
  -başlıca yetiştiği ülkeler: avusturya, slovakya, çekya, macaristan
  
  •muscadet:
  -okunuşu: "muss-kuh-day"
  -baskın aromalar: misket limonu, limon, yeşil elma, armut, deniz kabuğu
  -başlıca yetiştiği ülkeler: loire-fransa
  
  •pinot gris:
  -okunuşu: "pee-no gree"
  -baskın aromalar: limon, sarı elma, kavun, nektarin, şeftali
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya, amerika, almanya, avustralya, fransa, moldova, macaristan
  
  •sauvignon blanc:
  -okunuşu: "sav-veen-yavn blank"
  -baskın aromalar: bektaşi üzümü, ham kavun, greyfurt, beyaz şeftali, çarkıfelek meyvesi
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, yeni zelanda, şili, güney afrika, moldova, amerika, avustralya, romanya, ispanya, italya, ukrayna, arjantin
  
  •soave:
  -okunuşu: "swa-vay"
  -baskın aromalar: limon turşusu, tatlı kavun, kaya tuzu, çağla, frenk maydanozu
  -başlıca yetiştiği ülkeler: veneto-italya
  
  •vermentino:
  -okunuşu: "ver-men-tino"
  -baskın aromalar: misket limonu, greyfurt, yeşil elma, badem, fulya
  -başlıca yetiştiği ülkeler: güney fransa ve korsika, orta italya ve sardinya
  --- hafif gövdeli beyaz şaraplar ---
  
  --- tam gövdeli beyaz şaraplar ---
  •chardonnay:
  -okunuşu: "şar-dun-nay"
  -baskın aromalar: sarı elma, karambola, ananas, tereyağı, tebeşir
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, amerika, avustralya, italya, şili, güney afrika, ispanya, arjantin, moldova, yeni zelanda
  
  •marsanne harmanı:
  -okunuşu: "mar-sahn"
  -baskın aromalar: ayva, mandalina, kayısı, akasya, balmumu
  -harman içeriği: marsanne, roussanne, viognier, grenache blanc, clairette, bourboulenc, piquepoul
  
  •sémillon:
  -okunuşu: "sem-ee-yavn"
  -baskın aromalar: limon, balmumu, sarı elma, papatya, kaya tuzu
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, avustralya, şili, güney afrika, arjantin, amerika, türkiye
  
  •viognier:
  -okunuşu: "vee-ovn-yay"
  -baskın aromalar: mandalina, şeftali, mango, hanımeli, gül
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, avustralya, amerika
  --- tam gövdeli beyaz şaraplar ---
  
  --- aromatik beyaz şaraplar ---
  •chenin blanc:
  -okunuşu: "şen-in-blank"
  -baskın aromalar: limon, sarı elma, armut, bal, papatya
  -başlıca yetiştiği ülkeler: güney afrika, fransa, arjantin, amerika
  
  •gewürztraminer:
  -okunuşu: "gö-veertz-tram-ee-ner"
  -baskın aromalar: liçi, gül, kan portakalı, mandalina, guava
  -başlıca yetiştiği ülkeler: fransa, moldova, ukrayna, avustralya, almanya, amerika, macaristan
  
  •muscat blanc (misket):
  -baskın aromalar: meyer limonu, mandalina, armut, portakal çiçeği, hanımeli
  -başlıca yetiştiği ülkeler: italya, fransa, yunanistan, ispanya, brezilya, amerika, portekiz
  
  •riesling:
  -okunuşu: "reese-ling"
  -baskın aromalar: misket limonu, yeşil elma, balmumu, yasemin, petrol
  -başlıca yetiştiği ülkeler: almanya, amerika, avustralya, fransa, ukrayna, moldova, macaristan
  
  •torrontés:
  -okunuşu: "torr-ron-tez"
  -baskın aromalar: meyer limonu, şeftali, limon kabuğu, gül yaprağı, sardunya
  -başlıca yetiştiği ülkeler: arjantin
  --- aromatik beyaz şaraplar ---
• türkiye'de yetiştirilen ve şarap yapımında kullanılan üzümlerin, yetiştiği bölgeler ile notalarına ilişkin aşağıdaki şekilde bilgiler aktarmak istiyorum. bu üzümlerden bazıları monosepaj bazıları ise kupaj işlemi uygulanarak şarap üretilir. ayrıca bazı üzüm türlerinin ise yetiştirilmesine devam edilmediği unutulmamalıdır. haydi başlayalım!
  
  ———
  •öküzgözü;
  --bölge: elazığ, malatya
  --belirgin notaları: vişne, kiraz, karadut
  
  •boğazkere;
  --bölge: diyarbakır, elazığ, malatya, gaziantep
  --belirgin notaları: karadut, böğürtlen, vişne, kiraz, kuru incir
  
  •kalecik karası;
  --bölge: kızılırmak nehri çevresi, denizli platosu, trakya
  --belirgin notaları: pamuk şekeri, frambuaz, kiraz, vişne, ahududu, böğürtlen, çilek
  
  •papazkarası;
  --bölge: trakya (kırklareli)
  --belirgin notaları: olgun erik, kiraz, baharat, hayvansal
  
  •çalkarası;
  --bölge: çal platosu
  --belirgin notaları: gül, çilek, dut, kuşburnu
  
  •merzifon karası;
  --bölge: merzifon bölgesi
  --belirgin notaları: kiraz, mürdüm eriği, kuru erik, böğürtlen
  
  •emir;
  --bölge: niğde, nevşehir, kapadokya
  --belirgin notaları: elma, limon, lime, çakıltaşı, armut
  
  •narince;
  --bölge: tokat, amasya
  --belirgin notaları: turunçgiller, armut, ayva, olgun elma, beyaz çiçek
  
  •hasandede;
  --bölge: kırıkkale (keskin ve hasandede)
  --belirgin notaları: portakal kabuğu, yeşil elma, armut
  
  •yapıncak;
  --bölge: tekirdağ (şarköy ve mürefte)
  --belirgin notaları: elma, armut, ayva
  
  •karalahna;
  --bölge: bozcaada
  --belirgin notaları: olgun siyah erik, siyah kiraz, frambuaz
  
  •vasilaki;
  --bölge: bozcaada, lapseki
  --belirgin notaları: limon, portakal kabuğu, kayısı, bal, gül
  
  •karasakız (kuntra);
  --bölge: bozcaada, karamiç
  --belirgin notaları: böğürtlen, nane, karabiber
  ———